Fakat çocuk ruh sağlığı bakımından bu durum biraz farklı seyredebilir. Çocuklar biz yetişkinler gibi virüsün ne olduğunu bilmemelerinden veya tıbbi terminolojilerin bir çoğuna yabancı olduklarından, kaygıyla bizim baş ettiğimiz gibi baş edemezler ve siz hiç farkında olmadan çocuk aslında bizi koruyan bu kavramı kendisinde hastalık düzeyine getirebilir. Öyle ki aşırı korumacı, aşırı panik ailedeki çocukları göz önüne alırsak..
Belirli dönemlerde çocukların ruhsal, motor, zihinsel ve sosyal becerileri kazanmalarını sağlayan belli aktiviteler vardır. Örneğin 3-6 yaş dönemi için oyun, 6-12 yaş aralığı için okulda öğretmenleriyle bağ kurmak ve sosyalleşmek, ergenlik dönemi içinse akran ilişkileri gibi. Şu anki salgın döneminde bunların aksaması veya uzun süreli ihmali, aile içi rutin düzenin bozulması, psikiyatrik sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.
Çocukların bu dönemi en az psikolojik hasarla atlatması direk anne babanın ruh sağlığıyla ilişkilidir. Çocuklarınızın psikolojik sağlıkları için öncesinde kendi kaygı düzeyinizi kontrol etmelisiniz. Unutmayın ki kaygı bulaşıcıdır ve çocuklar direkt olarak anne babalarını gözlemleyerek öğrenirler.
Korona virüsü çocuklara anlatma konusunu bir yayınımızda incelemiş bunun üzerine eğilmiştik. Bu sebeple o konuyu atlıyorum.
Peki çocuklarımın bu dönemde ruh sağlıkları için ne yapabiliriz? Böylesi bir dönemde!
Evet hayatımızdaki en büyük, en vahim ve kaygı verici durumu yaşıyoruz ama öncelikle sakin olun. Spekülatif duyduğunuz haberleri, sosyal paylaşımları ev içerisinde konuşmayın-yaymayın. Korona salgını bilim kurulunun açıklamalarını takip edip haricini benimsemeyin. Her gün haber izlemeyin! Çocuk her gün haberlerde dünyanın sonu mu geliyor konuşmalarına maruz kalmasın. Tavsiyem en azından üç günde bir haber izlemeniz. Sizin telefonda veya yüzyüze diğer yetişkinlerle olan konuşmalarınızı zannetmeyin çocuk duymuyor. Çocuk o an tablette oyun oynuyor görünse dahi emin olun sizin dediklerinizi dikkatlice dinliyor ve iç süzgecinden anlayabildiği kadarını geçiriyordur.
Sizin önce kendi kaygı düzeyinizi kontrol altında tutmanız lazım. Kendiniz üst düzey kaygı halindeyken çocuğa yapmacık davranmanızı açıkçası çocuk yemeyecektir. Nasıl ki siz bebekken onun gözünden altını mı ıslatmış, acıkmış mı, susamış mı anlıyordunuz; şu durumda da o sizin gözünüzden kaygı seviyenizi anlıyor. Bu tip rol yapmalarınız çocuğunuzun size olan güvenini de sarsacaktır.
Güvende Olduğunu Hissetme İhtiyacı
Bu tür travmatolojik yaşantılarda çocuklar en çok güvende kalma ihtiyacı içerisine girecektir. Çocuklara, tüm insanlık olarak zor bir dönemden geçtiğinizi ama ailece yapılması gereken her şeyi yaptığınızı, önlemleri sıkı aldığınızı ve onu korumak için dikkatli olduğunuzu ona yaşatmanız, yapacaklarınızın başında gelmektedir.
Çocuğun kaygısını fark ettiğiniz de "Takılma bu kadar" "sen büyüdün niye korkuyorsun ki" "erkek adam virüsten mi korkarmış" gibi çocuğun korku ve kaygısını yok sayıcı telkinler çocuğun kafasının karışmasına sebep olacaktır. Bu tür konuşmalar tam tersi etki eder: Çocuğun kaygı ve panik düzeyini artırır.
Çocuğa Covid-19 salgınından etkilenen kişilere devletin ve diğer insanların yardımcı olduğunu, devletin bu gibi durumlar için var olduğunu, hemşirelerin doktorların ve toplumun elinden geleni yaptığını, hasta olandan çok iyileşen olduğunu aktarabilirsiniz. Olumsuz bir durumda ona veya size yardım edecek bir çok insan olduğunu bilmek onu rahatlatacaktır. Sizin şu an yolunda gitmediğini düşündüğünüz bazı şeyler olabilir ama bunu çocukla paylaşmayın veya onun olduğu bir ortamda dile getirmeyin.
Başka bir yayında görüşmek dileğiyle,
Psikolojik Danışman Fırat YALÇIN
Yorum Gönder