20 Nisan 2020 Pazartesi

Korona Virüsü Çocuklara İzah Etmek Üzerine...

Korona virüs insanları fiziksel anlamda etkilediği kadar hatta en az bu kadar ruhsal olarak da etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Bunu gelişimsel dönem gözetmeksizin yaşlısından gencine, gencinden çocuğuna kadar yapıyor.
Bu yayında koronanın çocuklar üzerindeki etkisine çok değinmeden sadece bunu onlara açıklama konusuna değinmek istiyorum. 

Korona virüs ülkemizde görüleli 1 ayı geçti ama bir çoğumuz çocuklarımızla hala bu konuyu oturup doğru düzgün konuşmadık. Yani onlara bunu sormalarını sağlayacak etkin bir ortam da oluşturmadık. Veya biz oluşturmasak da bir çoğu sordu "Anne/baba ne oluyor? Neden okula gitmiyorum, ne zaman gideceğim?" veya her gün akşam haberleri izlenen bir evde "Baba/Anne bu virüsle hepimiz ölecek miyiz?" soruları da sorulmuş olabilir.

Çocuklara korona virüsü tamamen açık bir şekilde ve dolandırmadan anlatın. Bunu en güvendiği kişisi olarak anne veya babası olarak sizler yapın. İşi abla/abiye bırakmayın. Özellikle şu hususlar üzerinde durmak istiyorum:

  • Çocuk açmadıkça siz konuyu açmayın. Çocuğu konu hakkında konuşmaya zorlamayın. "Yahu evladım, 1 aydır okula gitmiyorsun, 1 kere de sormadın baba neden okula gitmiyorum, bu kadar mı gamsızsın" tarzı konuşmalardan ve konu açmalardan kaçının.
  • "Dışarıda yeşil büyük bir canavar var ama gözümüzle göremiyoruz ve bir süre ondan korunmamız lazım" tarzı olayı senaryolaştırmayın. Açık dürüst ve net konuşun! Ki sonrasında çocuğun size olan güveni sarsılmasın. Bu konuda anlatacaklarınızı süslemenize gerek yok. Kafa karışıklılığına yol açmamak önemli.
  • Çocuğun gelişimsel seviyesine uygun cevaplar verin. Çocuk 5 yaşında ise, "Vücudumuza giren, insanlardan bulaşan bir virüs var ve henüz ilacını bulamadık, bu yüzden dışarı çıkmıyoruz" demeniz onda bir anlam ifade etmeyecektir. Fakat 10-11 yaşındaki bir çocuk okulda derslerden "virüs" ü öğrenmiştir ve bu açıklamayı az çok anlayacaktır.
  • Aynı sorunun çok fazla sorulmasına hazır olun. Bu çocukların zaten sıklıkla yaptığı bir şeydir. Bunun altında aynı sorudan aynı cevapları aldıkça daha da güvenilir kılmak da yatıyor olabilir. Unutmayın ki çocuklar bu durumu biraz zor anlamlandıracaklar. Sabırlı olmak bu durumda önem taşıyor.
  • Çocuklara kaygılanmakta haklı olduklarını ifade edin ve bunu anlayın.
  • Güven verin ama çok da gerçeklikten uzaklaşmadan. Onlara evde güvende olduklarını söyleyebilirsiniz ama apartmanınızda korona virüse yakalanan varsa bunu gizlemeniz doğru olmayacaktır.
  • Çocukların televizyonda sürekli kötü görüntüleri görmelerine engel olun.
  • Virüsü açıklamakla başlayabilirsiniz. Önce onun hakkında sorular soracaktır zaten. Çocuğa bunu akademik bir dille değil, sade, örnek vererek ama abartmadan ve uzatmadan anlatmalısınız.
  • Sonrasında şimdiki virüsün, normal grip virüsünden farkına değinin. Daha doğrusu bunu onun sormasını da sağlayabilirsiniz. "Hani geçen kış grip olmuştun ve okula bir hafta gitmemiştin. İşte grip de korona gibi bir virüstür." açıklamasına "peki ama o zaman 1 hafta sonra okula gitmiştim şimdi neden eve kapanıyoruz" sorusunu sordurabilirsiniz.
  • Devamında kısaca korona virüsün normal grip virüsünden farkını açıklayın. Oldukça sade ve anlaşılır şekilde. Örneğin "Grip virüsüne karşı biz insanlar olarak aşı ve ilaç geliştirdik, ondan güçlüyüz ve ilaçlarımızla onu yenebiliyoruz ama korona virüsü henüz tanımıyoruz, bilim insanlarımız ona ilaç bulana kadar bulaşmaması için dışarı çıkmayacağız" ama unutmayın, bu daha başlangıç, bunun devamında çocuk bir çok soru soracaktır. 
  • Bu cevaplarınız çocuğun kaygı seviyesini artırıcı bir şey içermesin buna dikkat ediniz. Örneğin "korona virüs her gün yüzlerce insanı öldürüyor" gibi bir açıklama gereksiz ve çocuk için korkularını tetikleyici olacaktır. Çocuklar kişisel düşünürler. Böylesi bir cümleden sonra çocuk anne babasını kaybetmesinden korkabilir ve bunu siz anlamayabilirsiniz dahi.
Unutmayın siz gündemle ilgilenseniz dahi çocuk çocuktur ve çocukluğunu yaşamak, top oynamak, oyunlar oynamak isteyecektir. Diğer yazılarımda bu hususlara da değineceğim. 


Görüşmek üzere... 

Psikolojik Danışman
Rehber Öğretmen

Yorum Gönder