Madde Madde Psikolojik Danışma Kuramları ( Kısa ve Öz Olarak)

Bu yazı eski bir yazıdır ve geçerliliğini kaybetmiş olabilir. alert-info
Psikoloji felsefeden ayrılma bir bilim dalıdır. Nicel değildir. Hâl böyle olunca bu alanla ilgilenen bilim insanlarının insana yaklaşma şekli, olaylara bakış açısı değişiyor. Farklı fikirlerden farklı psikoloji kuramları doğuyor.

Bir psikolojik danışmansanız veya psikolojik danışmanlık adayıysanız, psikolog, psikiyatr veya bunlardan birinin aday öğrencisiyseniz, aşağıdaki kuramlardan hangisi size daha uygun? İlerde hangisine göre mesleğinizi icra edeceksiniz? Yorum bırakarak paylaşırsanız bir fikir dayanışması ortaya çıkabilir. Teşekkürler.

Lafı uzatmadan bunlardan en önemli yaklaşımları paylaşayım.

Psikanalitik Yaklaşım

Temsilcileri: Adler, S.Freud, Jung, Horney, Erikson, Sullivan

İnsana bakışı:

• İnsan kötüdür. Çünkü insan doğuştan cinsellik ve saldırganlık dürtüleriyle dünyaya gelmektedir.
• Temel amaç bu iki dürtüyü doyurmaktır.
• Bu iki dürtünün dengeli yaşanması gerekmektedir ve bu denge id, ego, süperego mekanizmalarıyla olur.
• Bilinç ve bilinçdışı sürece önem verilmelidir.

Psikolojik Danışma Yaklaşım Şekli: - Rüya analizi, dil sürçmesi ve serbest çağrışım yöntemleri kullanılır.

 Davranışçı Yaklaşım

Temsilcileri: Skinner, Pavlov, Watson, Wolpe, Eyserik

İnsana Bakışı:

• İnsan nötr bir varlıktır.Yani insan zihni boş olarak dünyaya gelmektedir.
• İnsan davranışları sonradan öğrenir.
• İyi ve kötü olması insanın yaşantısına bağlıdır.

Psikolojik Danışma Yaklaşım Şekli: - Danışma ortamında danışman daha aktiftir. Sistematik duyarsızlaşma, eşik yöntemi, bıktırma, zıt tepki, pekiştirme tarifeleri.. kullanılan yöntemlerdendir.

                                                    

Bilişsel Yaklaşımlar

Gestalt Yaklaşımı

Temsilcileri: Perls, Koffka, Köhler, Wertheimer

İnsana Bakışı

• İnsan bir bütündür, bütün olarak değerlendirilmelidir.
• Problemin ortaya çıkmasında bu bütünü oluşturan parçalar önemlidir.

Psikolojik Danışma Yöntemi: - Boş sandalye(rol oynama), Farkındalık, Duygunda kal, Bedenin ne hissediyor?, bu yaklaşımda kullanılan önemli tekniklerdendir.

Gerçeklik Terapisi

Temsilcisi: Glasser

İnsana Bakışı

• İnsanın asıl amacı başarılı bir kimlik kazanmaktır.
• Problemin başladığı yerde kişi gerçeklerden kaçıyor demektir.

Akılcı Duygusal Yaklaşım

Temsilcisi: Ellis

İnsana Bakışı

• İnsanın hem akılcı hem de akılcı olmayan yönleri vardır.
• Akılcı olmayanlar ruhsal anlamda bir iyiliği engellemektedir.
• Davranışların temel nedeni bunlardır.

Psikolojik Danışma Yöntemi: - Akılcı duygusal yaklaşıma göre danışmanın problemi çözebilmesi için danışanın duygu ve düşüncelerini 3 açıdan( ABC çerçevesi) incelemelidir. Danışman yönlendirici bir role sahiptir.

                                         

Hümanist ( İnsancıl ) Yaklaşım

Temsilcileri: Rogers, Maslow

İnsana Bakışı

• İnsan eşsizdir, saygıyı hak eden bir varlıktır.
• İnsan doğuştan iyidir.
• İnsan kötü olmuşsa bunun temel nedeni çevresindekilerin ona değer vermemesi sonucu öz saygısının düşmüş olmasıdır.
• İnsanı eşsiz kılan iç dünyasıdır.
• Rogers'a göre: Birey ne olursa olsun karşılıksız sevgi içerisinde yetişirse tam bir potansiyel sergileyebilir.
• Rogers' a göre: İyi bir hayatın özelliklerinden biriside anı yaşamaktır, duyguları anında keşfetmektir. ( Şahsen katılıyorum )

Psikolojik Danışma Yöntemi: - Empati, samimiyet, kendini açma. Amaç terapötik becerileri kullanarak bireyin düşük öz saygı düzeyini arttırmaktır. Terapötik beceriler bir danışmanda mutlaka olmalıdır. 

Psikolojik Danışmanda Olması Gereken Terapötik Beceriler ( özet olarak)alert-success

Varoluşçu Yaklaşım

Temsilcileri: V.frankl, R.May,Rank, Yalom

İnsana Bakışı

• İnsanın temel hedefi varoluşsal amacına ulaşmasıdır.
• Bu amaca "şimdi ve burada"yı yaşayarak ulaşır.
• Geçmiş geçmiştir, gelecek gelmemiştir. Bu yüzden şimdiyi yaşamak lazım. (Katılıyorum)

Psikolojik Danışma Yöntemi: - "şimdi ve burada" konusunda bireye farkındalık kazandırmak amaçtır.

Püf nokta: Hem insancıl yaklaşımda hem de varoluşçu yaklaşımda geçmiş yaşantılara değil " şimdi ve burada " ya odaklanılır.

                                                     

Eklektik Yaklaşım

Temsilcisi: Yoktur.

İnsana Bakışı

• Yoktur. Yani belli bir bakışı yoktur.
• Herhangi bir kurama bağlı kalmaksızın bütün kuramların bir arada kullanıldığı yöntemdir.
• Dünyada ne kadar çok danışman varsa o kadar çok yaklaşım vardır der noktayı koyar.

Yazı özgün ve şahsıma aittir. Nobel yayınlarından ve Dr. Ebru İkiz'in kitabından yararlanılmıştır. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.

Psikolojik Danışmanlık Öğrencisi
Fırat YALÇIN
Dokuz Eylül Üniversitesi - İzmir